تاثیر هدفمند سازی یارانه ها بر حوزه IT

- یارانه ها رو ریختن به حساب؟

ـ میگن بعد از این طرح همه چی گرون میشه...

این روزها همه پیگیر اخبار هدفمند سازی یارانه ها یا همان "طرح تحول اقتصادی" یا طرح جر خوردگی اقتصادی هستند.مردم انقدر در مورد این طرح اطلاعات جمع آوری کرده اند که هر کدام تبدیل به یک کارشناس اقتصادی شده اند!

کارشناسان در مورد مزایا و معایب احتمالی این طرح اظهار نظرهای بسیاری کرده اند و توضیحات گسترده ای ارائه کرده اند.اما کمتر دیده شده که در مورد تاثیر آن در حوزه IT و ICT سخنی گفته شود.

این در حالی است که به عقیده کارشناسان فناوری اطلاعات، بخش ICT و IT میتوانند نقش تعیین کننده ای در اجرای این طرح داشته باشند.

گزارشی از این موضوع را در ادامه مطلب میخوانید.

در کنار سوال های بیشماری که در مورد این طرح وجود دارد،سوالاتی نیز در مورد تاثیر آن در بخش فناوری اطلاعات بی جواب مانده است.مثلا اینکه خدمات و محصولات کدام بخش این حوزه دچار تغییر میشود؟ چه گروهی در این بین سود یا ضرر میکند(وارد کننده،صادر کننده،تولید کننده)؟ و به طور کلی اجرای این طرح چه هزینه ای برای حوزه فناوری اطلاعات و زیرمجموعه های آن خواهد داشت؟

برخی از کارشناسان بر این باورند که این حوزه آنقدر اتفاقات و کلاف های سردرگم دارد که این طرح در بین آنها گم میشود.برخی بر این باورند که در کشور باید فناوری اطلاعات توسعه یابد تا بتوان یارانه ها را هدفمند کرد و با وضع پیچیده ای که بخش ICT و به ویژه IT دارد این طرح تاثیری بر این حوزه نخواهد داشت.

اما عده ای خوشبینانه تر بر این باورند که این طرح فرصتی برای جان گرفتن دوباره و جبران عقب افتادگی های پیشین خواهد بود و در کل نباید انتظار افزایش هزینه ای در این حوزه داشته باشیم.

مهرداد لاهوتی،نماینده لنگرود و عضو هیات رئیسه کمیته عمران مجلس،در این خصوص میگوید "حدف یارانه ها در تمام سطوح قیمتی تاثیر خواهد داشت اما جای نگرانی نیست.بر اساس قانون هدفمند کردن یارانه ها،۵۰ درصد از درآمد حاصل از اصلاح قیمت حامل های انرژی به مردم (یارانه نقدی و غیر نقدی) ، ۳۰ درصد به تولید کنندگان و ۲۰ درصد به دولت بابت تاثیر آن بر اعتبارات هزینه ای و تملک دارایی های سرمایه ای اختصاص می یابد."

به اعتقاد آقای لاهوتی اگر در تعرفه های پستی افزایشی صورت گیرد از محل ۲۰ درصد دولت پرداخت میشود.از سوی دیگر به مرور زمان و با اصلاح روش ها هزینه ها پایین می آید.مثلا اگر نحوه پرداخت پستی از طریق دستگاه های الکترونیکی صورت بگیرد در هزینه ها صرفه جویی میشود.

ظهیر نایب،رئیس انجمن دفاتر خدمات ارتباطی، نیز نگاهی خوشبینانه به این طرح دارد.وی بر این باور است که این طرح به احیا و توجه مردم به دفاتر خدمات ارتباطی کمک میکند.ایشان بر این باور است که "هدفمند سازی یارانه ها مردم را به سوی استفاده از خدمات حمل و نقل پستی سوق میدهد،چون ارسال مرسوله های پستی و انجام امور اداری با هزینه بنزین مقرون به صرفه نخواهد بود". وی میگوید اظهار نظر در این زمینه کمی زود است چون هنوز اجرا نشده است.اما شرایط نشان میدهد این طرح از جنبه بیرونی به رونق تمام صنوف IT منجر خواهد شد.اما از جنبه داخلی باید دید دولت چه بسته های حمایتی برای فعالان این حوزه در نظر دارد و آیا این بسته ها با وضعیت بخش فناوری اطلاعات کشر همخوانی دارد یا نه.

علی مطهری،عضو کمیسیون صنایع و معادن و رئیس کمیسیون مخابرات مجلس معتقد است از آنجا که تاکنون بر خدمات ارتباطی مانند اینترنت و قبوض تلفن یارانه تعلق نمیگرفته اجرای طرح هدفمند سازی یارانه ها تاثیر مستقیمی بر این مساله ندارد.وی اضافه میکند "اگر از زیرساخت ارتباطی به درستی بهره برداری شود بسیاری از مشکلات برطرف میشود.اگر واقع بینانه نگاه کنیم حداقل ۳۰ درصد بسترهای ارتباطی در کشور استفاده نمیشود.مثلا تلفن همراه صرفا برای مکالمه نیست.در دنیا مکالمه با تلفن همراه یک خدمت فراموش شده است زیرا از دیگر قابلیت های تلفن همراه استفاده میشود.اما ما در اینجا از همه بسترهای خدماتی این دستگاه استفاده نمیکنیم "

رضا تقی پور،وزیر ارتباطات پیش از این در خصوص عدم تغییر قیمت و تعرفه های خدمات ارتباطی خبر داده بود اما با توجه به قیمت حامل انرژی مورد استفاده ISP ها ،یعنی برق، قیمت خدمات اینترنت با افزایش رو به رو خواهد شد.

در این خصوص مسعود ریاضیات، رییس انجمن ISPهای کشور می‌گوید: ‌«طبیعی است که حذف یارانه‌های بخش انرژی از جمله آب، برق و بنزین، روی هزینه شرکت‌های توزیع‌کننده اینترنت و شرکت‌های ندا و.. تاثیرگذار باشد و هزینه فعالان این بخش را بالا ببرد. البته به نظر من این افزایش قیمت با توجه به اینکه این طرح هنوز به اجرا در نیامده، تاثیر خود را روی هزینه‌هایی همچون اجاره یا تملک شرکت‌ها و دفاتر گذاشته است.» به باور وی تاثیر هدفمندسازی یارانه‌ها در بخش‌های دیگر از جمله محصولات تولیدی و حمل و نقل بیشتر از آی تی است، اما با این حال تاثیر این طرح بر پیکره آی‌تی بیشتر روی قیمت تمام شده خدمات و هزینه اجاره شرکت‌ها و دفاتر فعال در این عرصه خواهد بود.
به باور وی اگر آی‌تی در کشور با توجه به برنامه‌هایی که برای آن در نظر گرفته شده بود پیشرفت می‌کرد، می‌توانست به انجام هر چه بهتر طرح هدفمندسازی یارانه‌ها کمک کند و در واقع باعث صرفه‌جویی بیشتر در بخش‌ها از جمله بخش بنزین می‌شد. وی در ادامه پیشنهاد می‌کند که بهتر است دولت با هزینه‌ای که از بخش صرفه‌جویی از بنزین به دست می‌آورد، قسمتی از این هزینه را به توسعه فناوری اطلاعات در کشور اختصاص دهد؛ چرا که آی‌تی باعث می‌شود خیلی از فعالیت‌های روزمره مردم از جمله فعالیت‌های اداری، بانکی، تجاری و... با صرف زمان و هزینه کمتر انجام شود.
اما ناصر علی سعادت، مدیرعامل شرکت اینترنتی ندا رایانه، نظری کاملا متفاوت در خصوص تاثیر هدفمندسازی یارانه‌ها روی بخش‌های مختلف فناوری ارتباطات و اطلاعات دارد. وی معتقد است که این روزها شرکت‌های اینترنتی فعال در کشور آنقدر با مشکلات بزرگ‌تری از جمله بالا بودن قیمت پهنای باند و.. دست به گریبان هستند که چندان برایشان مهم نیست که اگر قیمت آب، برق و... افزایش پیدا کند چه اثری بر سرمایه و فعالیت آنها دارد.
به باور وی تاثیر مستقیم این طرح بیشتر از تاثیرات غیرمستقیم از جمله بالا رفتن قیمت برق است. وی در توضیح این تاثیر مستقیم می‌گوید: ‌«‌در خوب بودن اجرای این طرح هیچ شکی نیست، اما این طرح مردم را با یک زندگی جدید روبه‌رو می‌کند که با آن آشنایی ندارند و به دلیل عدم مدیریتی که روی هزینه‌های خود خواهند داشت با مشکلات زیادی روبه‌رو می‌شوند. بخشی از همین مردم در شرکت‌های مختلف از جمله شرکت‌های اینترنتی کار می‌کنند که در مواجهه با این شرایط جدید، کارش تحت تاثیر قرار می‌گیرد. بنابراین مدیران این شرکت‌ها مجبور هستند برای جلوگیری از این تاثیرات منفی و برای اینکه نیروی انسانی‌اش درست کار کند حقوق و مزایای او را بالا ببرد. در ادامه نیز برای اینکه بتواند حقوق کارمندان خود را بالا ببرد مجبور است قیمت خدمات و سرویس‌های خود را نیز افزایش دهد.»
وی پیوسته تایید می‌کند که برای شرکت‌های اینترنتی بالا رفتن هزینه‌های کارمندان شرکت به مراتب مهم تر از بالا رفتن قیمت برق، آب، بنزین و... است؛ چرا که مدیران باید به دنبال پاسخگویی نیاز این گروه باشند و برای پاسخگویی هم راهی به جز افزایش قیمت نهایی کالاها و خدمات تمام شده باقی نمی‌ماند.
به باور کارشناسان در شرایطی می‌توان طرحی همچون هدفمند سازی یارانه‌ها را با تمام تبعات احتمالی آن به خوبی اجرا کرد که کشور داری یک سیستم اطلاعاتی قوی و منسجم باشد و این در حالی است که کشور در تمام حوزه‌ها از جمله بخش آی‌تی فاقد یک منبع اطلاعاتی دقیق و موثق است . نمونه آن هم می‌توان به آمارها و اطلاعاتی مختلفی که در خصوص میزان ضریب نفوذ اینترنت در کشور منتشر می‌شود، اشاره کرد.
عباس پورخصالیان، کارشناس مخابرات در این خصوص می‌گوید:‌ « تاثیرات هدفمندسازی یارانه در بخش‌های مختلف فناوری اطلاعات کشور کاملا مشخص و ملموس است؛ چرا که تا زمانی که ابزار کنترلی جمع‌آوری اطلاعات و پایگاه‌های اطلاعاتی موثق به وجود نیامده است، قطعا مکانیسم‌های مورد نظر در این طرح درست عمل نخواهند کرد و در ادامه نیز نیات درست و صحیح سیاست‌گذاران هم به عرصه ظهور نمی‌رسد.» وی معتقد است اطلاعات دست اول و موثق حرف نخست را در برنامه‌ریزی‌های یک کشور می‌زند و این در حالی است که به دلیل فقدان این اطلاعات نه‌تنها بخش آی‌تی بلکه تمامی بخش‌های کشور تحت تاثیر قرار می‌گیرند.

منبع : دنیای اقتصاد - ITanalyze